ภ.ง.ด. คืออะไร ? เลือกให้ถูก ยื่นให้เป็น ไม่เสียค่าปรับ !

ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของธุรกิจ ฟรีแลนซ์ หรือมนุษย์เงินเดือน เชื่อว่าหลายคนต้องเคยเห็นคำว่า “ภ.ง.ด.” ผ่านตามาบ้าง แต่อาจยังไม่รู้ว่าคืออะไร ใช้ทำอะไร แล้วแต่ละแบบมีความแตกต่างกันยังไง

บทความนี้ ชอบการบัญชี จะพาไปศึกษาข้อมูลเรื่อง ภ.ง.ด. แบบเข้าใจง่าย พร้อมให้คำแนะนำว่าแบบไหนเหมาะกับใคร ยื่นยังไงให้ตรงเวลา ซึ่งจะช่วยให้ไม่ต้องเสียค่าปรับ และเป็นการคลายความกังวลเรื่องภาษีค่ะ

ภ.ง.ด. คืออะไร ?

ภ.ง.ด. ย่อมาจากคำว่า “ภาษีเงินได้” เป็นแบบฟอร์มของกรมสรรพากรที่ใช้ในการยื่นภาษีรายได้ ทั้งในรูปแบบบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล

ภาษีเงินได้มีหลายรูปแบบ แยกตามประเภทของรายได้ เช่น เงินเดือน ค่าจ้าง รายได้จากธุรกิจ รายได้จากการขายทรัพย์สิน ฯลฯ ซึ่งแต่ละแบบก็จะมี “แบบฟอร์ม ภ.ง.ด.” ที่ใช้เฉพาะทางแตกต่างกันไป

หน้าที่ของ “ภ.ง.ด.” ก็คือการแจ้งรายได้ที่เราได้รับต่อกรมสรรพากร เพื่อให้รัฐสามารถคำนวณภาษีที่ต้องชำระได้อย่างถูกต้องนั่นเองค่ะ

ภ.ง.ด. มีกี่แบบ ?

ภ.ง.ด. มีหลายแบบมาก แต่เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ จะขอแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก ๆ คือ กลุ่มบุคคลธรรมดา และกลุ่มนิติบุคคล

กลุ่มบุคคลธรรมดา

1. ภ.ง.ด. 90 คือ แบบฟอร์มสำหรับการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปี ใช้สำหรับผู้ที่มีรายได้หลายช่องทาง

• ยื่นแบบกระดาษได้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม-31 มีนาคมของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มได้อีก 8 วัน

2. ภ.ง.ด. 91 คือ แบบฟอร์มสำหรับการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปี ใช้สำหรับผู้มีรายได้จากเงินเดือน/ค่าจ้างประจำเท่านั้น

• ยื่นแบบกระดาษได้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม-31 มีนาคมของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มได้อีก 8 วัน

3. ภ.ง.ด. 92 คือ แบบฟอร์มสำหรับการยื่นภาษีสำหรับนายจ้าง หรือผู้ว่าจ้างที่ต้องการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาให้กับพนักงาน ซึ่งเป็นการแสดงข้อมูลในระบบคอมพิวเตอร์

• ยื่นแบบกระดาษได้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม-31 มีนาคมของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มได้อีก 8 วัน

4. ภ.ง.ด. 93 คือ แบบฟอร์มยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา สำหรับการชำระภาษีล่วงหน้าก่อนที่จะถึงเวลายื่นแบบทั่วไป

• ยื่นภายในเดือนธันวาคมของปีที่มีเงินได้

5. ภ.ง.ด. 94 คือ แบบฟอร์มยื่นภาษีครึ่งปี สำหรับบุคคลธรรมดาที่มีรายได้จากทางอื่นนอกจากเงินเดือน เช่น ค้าขาย ฟรีแลนซ์ วิชาชีพอิสระ ค่าเช่า ฯลฯ คนที่ต้องยื่น “ภ.ง.ด. 90” ตอนสิ้นปี ก็ต้องยื่น “ภ.ง.ด. 94” ตอนกลางปีด้วย

• ยื่นแบบกระดาษได้ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม-30 กันยายนของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มได้อีก 8 วัน

6. ภ.ง.ด. 95 คือ แบบฟอร์มการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา สำหรับคนต่างด้าวที่มีเงินจากการจ้างงานจากสำนักงานปฏิบัติการภูมิภาคในปีที่ผ่านมา

• ยื่นแบบกระดาษได้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม-31 มีนาคมของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มได้อีก 8 วัน

กลุ่มนิติบุคคล

1. ภ.ง.ด. 1 คือ แบบฟอร์มสำหรับนิติบุคคลที่มีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่ายจากการจ่ายเงินเดือน ค่าจ้าง หรือค่าตอบแทนให้กับพนักงานหรือลูกจ้างที่เป็นบุคคลธรรมดา ซึ่งแบบฟอร์มนี้จะใช้ในการแจ้งกรมสรรพากรว่าบริษัทได้มีการหักภาษีจากรายได้ของลูกจ้างไว้เท่าไร และได้นำส่งเข้ารัฐเรียบร้อยหรือไม่

• ยื่นแบบกระดาษได้ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัด หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

2. ภ.ง.ด. 3 คือ แบบฟอร์มที่ใช้สำหรับ “หักภาษี ณ ที่จ่าย” กรณีที่นิติบุคคลจ่ายเงินให้บุคคลธรรมดา ที่ไม่ได้อยู่ในสถานะลูกจ้างประจำ เช่น ฟรีแลนซ์ ที่ปรึกษา วิทยากร หรือผู้ให้บริการอิสระต่าง ๆ โดยภาษีที่ถูกหักนี้ เป็นการชำระภาษีล่วงหน้าแทนผู้รับเงินนั่นเอง

• ยื่นแบบกระดาษได้ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัด หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

3. ภ.ง.ด. 50 คือ แบบฟอร์มที่ใช้สำหรับยื่นภาษีเงินได้นิติบุคคลประจำปี โดยบริษัท ห้างหุ้นส่วน หรือองค์กรที่มีสถานะเป็น “นิติบุคคล” ต้องใช้แบบฟอร์มนี้ในการแจ้งรายได้ กำไร ค่าใช้จ่าย และภาษีที่ต้องชำระต่อกรมสรรพากรในรอบปีบัญชีที่ผ่านไป

• ยื่นภายในวันที่ 31 พฤษภาคม หรือ 150 วัน นับตั้งแต่วันสุดท้ายของรอบบัญชี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

4. ภ.ง.ด. 51 คือ แบบฟอร์มสำหรับยื่นภาษีเงินได้นิติบุคคลครึ่งปี หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ประมาณการภาษีกลางปี” ซึ่งนิติบุคคลทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นบริษัท ห้างหุ้นส่วน หรือองค์กรต่าง ๆ จะต้องยื่นแบบนี้ เพื่อนำส่งภาษีล่วงหน้า ในช่วงกลางรอบบัญชี

• ยื่นภายในวันที่ 1 กรกฎาคม-31 สิงหาคมของทุกปี หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

5. ภ.ง.ด. 53 คือแบบฟอร์มที่ใช้สำหรับหักภาษี ณ ที่จ่าย กรณีที่นิติบุคคลจ่ายเงินให้กับนิติบุคคลอื่น เช่น บริษัทจ่ายค่าบริการให้กับบริษัท, จ่ายค่าเช่า, จ่ายค่าดอกเบี้ย ฯลฯ แล้วต้อง “หักภาษีไว้ล่วงหน้า” ก่อนจะจ่ายเงินจริง

• ยื่นแบบกระดาษได้ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัด หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

6. ภ.ง.ด. 54 คือ แบบฟอร์มที่ใช้สำหรับ หักภาษี ณ ที่จ่าย ในกรณีที่นิติบุคคลในประเทศไทย (บริษัท/ห้างหุ้นส่วน) จ่ายเงินให้กับ บุคคลหรือนิติบุคคลที่ไม่ได้อยู่ในประเทศไทย

เมื่อมีการจ่ายเงินออกนอกประเทศ บริษัทไทยมีหน้าที่หักภาษีไว้ก่อน และนำส่งให้กรมสรรพากรไทยผ่านแบบ ภ.ง.ด. 54 เพื่อให้ภาครัฐสามารถจัดเก็บภาษีจากรายได้ที่เกิดขึ้นในไทยได้ แม้ว่าผู้รับจะอยู่ต่างประเทศ

• ยื่นแบบกระดาษได้ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัด หากยื่นออนไลน์ ขยายเวลาเพิ่มอีก 8 วัน

ยื่น ภ.ง.ด. ได้ที่ไหน ?

• ยื่นออนไลน์ผ่านเว็บไซต์กรมสรรพากรได้ที่ efiling.rd.go.th/rd-cms (ยกเว้น ภ.ง.ด. 93)
• ยื่นที่กรมสรรพากรใกล้บ้าน

โดยสรุปแล้ว การยื่นภาษีไม่ได้มีความซับซ้อน ถ้ารู้ว่าที่มาของรายได้ และต้องใช้แบบฟอร์มไหนในการยื่น เพียงเลือกแบบให้ถูก และยื่นให้ทันตามกำหนด ก็จะไม่เสียค่าปรับ และไม่โดนภาษีย้อนหลังด้วยค่ะ

หากยังมีความกังวลในเรื่องการยื่นภาษี ชอบการบัญชี ยินดีให้คำปรึกษาค่ะ