สำหรับผู้ที่เริ่มต้นขายของออนไลน์ได้ไม่นาน หรือขายมาสักพัก จนมีหน้าร้านบนแพลตฟอร์มต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น Facebook, Shopee, Lazada หรือ TikTok ฯลฯ ก็อาจจะมีข้อสงสัยว่า การขายของออนไลน์ จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์ไหม ? หรืออาจมีความกังวลเรื่องภาษี หรือไม่แน่ใจว่าขายของออนไลน์นิดหน่อย จำเป็นที่จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์หรือไม่ ?
ในบทความนี้ ชอบการบัญชี จะขอพาผู้ประกอบการไปหาคำตอบว่า การขายของออนไลน์ จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์หรือไม่ พร้อมคำแนะนำในการจดทะเบียน รวมถึงผลกระทบของการที่ไม่ได้จดทะเบียนพาณิชย์ค่ะ

ทำไมขายของออนไลน์ ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ ?
1. ถูกต้องตามกฎหมาย
ในกรณีที่ขายสินค้า หรือบริการในเชิงธุรกิจ ไม่ว่าจะมีหน้าร้าน หรือให้บริการผ่านช่องทางออนไลน์
2. สร้างความน่าเชื่อถือ
ร้านค้าที่จดทะเบียนพาณิชย์อย่างถูกต้อง มักมีความน่าเชื่อถือมากกว่าร้านที่ไม่ได้จดทะเบียนทะเบียนพาณิชย์ โดยเฉพาะลูกค้าที่ต้องการใบเสร็จ หรือออกใบกำกับภาษี (กรณีกิจการจดภาษีมูลค่าเพิ่ม)
3. ใช้เปิดบัญชีธุรกิจได้ง่ายขึ้น
ใบทะเบียนพาณิชย์ สามารถนำไปใช้ในการเปิดบัญชีธนาคารในนามร้านค้า หรือธุรกิจได้ เพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือ และแยกบัญชีส่วนตัวออกจากบัญชีของร้าน
4. ยื่นภาษีได้อย่างถูกต้อง
เมื่อจดทะเบียนพาณิชย์แล้ว จะทำให้เจ้าของร้านจัดการภาษีต่าง ๆ ได้อย่างเป็นระบบ ไม่ว่าจะเป็นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา หรือภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงที่จะถูกตรวจสอบภาษีย้อนหลังได้อีกด้วย
5. นำใบทะเบียนพาณิชย์ไปใช้ในการเปิดร้านบนแพลตฟอร์มออนไลน์ได้
หากต้องการจะเปิดร้านขายของบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ในบางแพลตฟอร์ม จะมีการขอใบทะเบียนพาณิชย์ในการลงทะเบียนร้านค้า หรือเพื่อเข้าร่วมแคมเปญใหญ่ ๆ
ใครบ้างที่ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ ?
1. บุคคลธรรมดา ในกรณีที่เป็นเจ้าของกิจการคนเดียว
2. ห้างหุ้นส่วนสามัญ
บุคคลธรรมดา หรือห้างหุ้นส่วนสามัญ ที่ประกอบกิจการดังต่อไปนี้ จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์ให้เรียบร้อย
1. โรงสีข้าว และโรงเลื่อยที่ใช้เครื่องจักร
2. การขายสินค้า ไม่ว่าจะเป็นอย่างเดียว หรือหลายอย่าง ที่มีรายได้จากการขายต่อวัน ตั้งแต่ 300 บาทขึ้นไป หรือมีมูลค่าสินค้าคงเหลือตั้งแต่ 10,000 บาทขึ้นไป
3. เป็นนายหน้า หรือตัวแทน ในการขายสินค้า ไม่ว่าจะเป็นอย่างเดียว หรือหลายอย่าง หรือมีมูลค่าสินค้าตั้งแต่ 300 บาทขึ้นไป
4. ประกอบหัตถกรรม หรืออุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นอย่างเดียว หรือหลายอย่าง และขายสินค้าที่ผลิตได้ต่อวัน ตั้งแต่ 300 บาทขึ้นไป หรือมีมูลค่าสินค้าคงเหลือตั้งแต่ 10,000 บาทขึ้นไป
5. ซื้อขายสินค้า หรือบริการ โดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
การขายของออนไลน์ ที่มีรายได้จากการขายต่อวันตั้งแต่ 300 บาทขึ้นไป หรือมีมูลค่าสินค้าคงเหลือตั้งแต่ 10,000 บาทขึ้น จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์ให้เรียบร้อย
ในกรณีที่มีเว็บไซต์ที่เป็นหน้าร้านของตัวเอง จะต้องดำเนินการจดทะเบียนพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ให้เรียบร้อยด้วยค่ะ
เอกสารที่ต้องใช้ในการจดทะเบียนพาณิชย์
บุคคลธรรมดา
1. แบบ ทพ.
2. สำเนาบัตรประจำตัวประชาชนเจ้าของร้าน
3. สำเนาทะเบียนบ้าน ที่เป็นที่ตั้งของร้าน
4. แผนที่ตั้งกิจการ
5. หนังสือมอบอำนาจ
6. สำเนาสัญญาเช่า (ในกรณีที่เช่าสถานที่)
ห้างหุ้นสามัญ คณะบุคคล กิจการร่วมการค้า
1. แบบ ทพ.
2. สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน ของหุ้นส่วนทุกคน
3. หนังสือ หรือสัญญาจัดตั้งห้างหุ้นส่วนสามัญ คณะบุคคล หรือกิจการร่วมค้า
4. สำเนาทะเบียนบ้าน ที่เป็นที่ตั้งของร้าน
5. แผนที่ตั้งกิจการ
6. หนังสือมอบอำนาจ
7. สำเนาสัญญาเช่า ในกรณีที่เช่าสถานที่
8. สำหรับกิจการร่วมค้า ให้แนบหนังสือรับรองรายการจดทะเบียนห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน (ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล ห้างหุ้นส่วนจำกัด) บริษัทจำกัด หรือบริษัทมหาชนจำกัด
หากไม่จดทะเบียนพาณิชย์ จะผลต่อร้านอย่างไร ?
1. ในกรณีที่เปิดร้านค้า หรือทำธุรกิจโดยไม่ได้จดทะเบียนพาณิชย์ หรือไม่ได้แจ้งเจ้าหน้าที่ มีโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาท ในกรณีที่ข้อมูลที่ใช้ในการจดทะเบียนไม่ถูกต้อง หรือมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูล โดยที่ไม่ได้
2. ในกรณีใบทะเบียนพาณิชย์หาย แต่ไม่ยื่นคำขอรับใบแทน หรือไม่ได้ติดใบทะเบียนพาณิชย์ไว้ที่ร้าน หรือติดไว้ แต่มองเห็นไม่ชัด มีโทษปรับไม่เกิน 200 บาท
3. ในกรณีที่ประกอบกิจการที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน ปลอมสินค้า หรือเจตนาทำการทุจริต จะถูกเพิกถอนใบทะเบียนพาณิชย์ แล้วจะประกอบกิจการต่อไปไม่ได้
4. ในกรณีที่ถูกเพิกถอนใบทะเบียนพาณิชย์ แล้วยังดำเนินกิจการอยู่ มีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ
โดยสรุปแล้ว สำหรับพ่อค้า แม่ค้า หรือผู้ประกอบการที่ขายของออนไลน์ แล้วมีรายได้อย่างต่อเนื่อง จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์ให้เรียบร้อย ซึ่งเป็นการเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับร้านค้า และช่วยให้สามารถดำเนินธุรกิจได้อย่างโปร่งใส และไม่เสี่ยงที่จะถูกตรวจสอบย้อนหลังอีกด้วยค่ะ
คำถามที่พบบ่อย
ธุรกิจใดบ้าง ที่ไม่ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ ?
ธุรกิจที่ไม่ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ ได้แก่
- การขายของใช้ส่วนตัวแบบไม่สม่ำเสมอ
- การขายของมือสองเป็นครั้งคราว
- การขายเพื่อทดลองตลาดโดยไม่มีรายได้เป็นประจำ
แต่หากมีรายได้อย่างต่อเนื่อง มีฐานลูกค้า และมีการขายที่ชัดเจน ควรจดทะเบียนพาณิชย์ให้เรียบร้อยเพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือ
ขายของใน Facebook ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ไหม ?
ในกรณีที่ขายสินค้าบน facebook เป็นประจำ มีระบบการจัดส่ง รับออเดอร์ผ่านอินบ็อกซ์ แล้วมีรายได้ต่อเนื่อง ถือว่าเป็นการค้าตามกฎหมาย และต้องจดทะเบียนพาณิชย์ให้เรียบร้อย
หลังจากที่จดทะเบียนพาณิชย์แล้ว ต้องทำบัญชีไหม ?
ในกรณีที่เป็นบุคคลธรรมดา สามารถจัดทำบัญชีแบบง่าย ๆ ด้วยการบันทึกรายรับรายจ่าย ก็เพียงพอแล้ว แต่หากเป็นการเปิดร้านขายของในบริษัท หรือมียอดขายเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ควรจัดทำบัญชีรายเดือน หรือใช้บริการสำนักงานบัญชีที่น่าเชื่อถือค่ะ
อ้างอิง :