วัยรุ่น Gen Z หลาย ๆ คน ที่ทำงานฟรีแลนซ์หรือรับงานอิสระ มักสงสัยว่าทำไมเวลารับค่าจ้างจากบริษัทหรือลูกค้า ถึงได้เงินน้อยกว่าที่ตกลงกันไว้ นั่นก็เป็นเพราะถูกหักเงิน 3% ออกไปก่อน ซึ่งผู้จ่ายเงินจะต้องหักภาษี ณ ที่จ่ายตามที่กฎหมายกำหนด โดยที่ฟรีแลนซ์ทุกคนควรรู้และทำความเข้าใจ เพื่อที่จะได้วางแผนภาษีได้อย่างถูกต้องค่ะ
การหักภาษี ณ ที่จ่าย คืออะไร ?
ภาษีหัก ณ ที่จ่าย (Withholding Tax) คือ ภาษีที่กำหนดให้ผู้จ่ายเงิน (เช่น บริษัท ห้างร้าน หรือผู้ว่าจ้าง) หักเงินบางส่วนจากค่าจ้างหรือค่าบริการก่อนจ่ายให้ผู้รับ แล้วนำส่งกรมสรรพากรแทน
ในกรณีที่ฟรีแลนซ์รับเงิน แล้วถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย หมายความว่าถูกหักเงินรายได้ถูกกันส่วนหนึ่งไว้เป็นภาษีล่วงหน้า โดยผู้ว่าจ้างจะต้องออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย (ใบ 50 ทวิ) ให้ เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการยื่นภาษีสิ้นปี
หากผู้ว่าจ้างมีสถานะเป็นบุคคลธรรมดา ก็ไม่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่ายค่ะ
ทำไมฟรีแลนซ์ต้องโดนหักเงิน ?
- ฟรีแลนซ์ไม่มีสัญญาจ้างประจำแบบพนักงานบริษัท จึงไม่มีการหักภาษีที่เป็นระบบทุกเดือน
- เพื่อให้มั่นใจว่าฟรีแลนซ์จะไม่หลีกเลี่ยงภาษี รัฐจึงกำหนดให้ผู้ว่าจ้างหักเงินบางส่วนไว้ล่วงหน้า
- การหัก 3% เป็นเหมือนการจ่ายภาษีบางส่วนล่วงหน้า เมื่อถึงเวลายื่นภาษีสิ้นปี ฟรีแลนซ์สามารถนำหลักฐานปหักออกจากภาษีที่ต้องจ่ายจริงได้
อัตราการหักภาษี ณ ที่จ่ายของฟรีแลนซ์
โดยทั่วไป อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่ายของฟรีแลนซ์จะอยู่ที่ 3% ของค่าจ้างหรือค่าบริการ แต่ก็มีบางกรณีที่แตกต่างกัน ส่วนใหญ่แล้วสำหรับงานบริการทั่วไปที่ฟรีแลนซ์ทำ จะอยู่ที่ 3% เป็นหลัก
ตัวอย่าง การหักเงินจากค่าจ้างฟรีแลนซ์
บริษัทจ้าง ฟรีแลนซ์ ทำบัญชี แล้วจ่ายเงินค่าจ้าง 20,000 บาท
ผู้ว่าจ้างต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย 3% = 600 บาท
เท่ากับว่าจะได้รับเงินจริง = 19,400 บาท
เคล็ดลับจัดการภาษีเบื้องต้น สำหรับฟรีแลนซ์
- เก็บเอกสารทุกครั้ง โดยเฉพาะใบหักภาษี ณ ที่จ่าย (50 ทวิ)
- บันทึกรายรับ รายจ่ายอย่างเป็นระบบ เพื่อใช้ประกอบการคำนวณภาษี
- ยื่นภาษีให้ตรงเวลา ฟรีแลนซ์ต้องยื่นปีละ 2 รอบ (กลางปี และสิ้นปี)
- วางแผนลดหย่อนภาษี ใช้สิทธิลดหย่อน เช่น เบี้ยประกัน กองทุน SSF/RMF หรือดอกเบี้ยบ้าน
- ปรึกษานักบัญชี หากมีรายได้หลายทางหรือซับซ้อน ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อป้องกันปัญหาภาษีย้อนหลัง
การที่ฟรีแลนซ์ถูกหักเงิน 3% ตอนรับค่าจ้าง ไม่ใช่เรื่องผิดปกติ เพราะเป็นสิ่งที่ผู้ว่าจ้างต้องปฏิบัติตามที่กฎหมายกำหนดไว้ สิ่งสำคัญคือฟรีแลนซ์ต้องจัดเก็บเอกสารให้ครับ และเข้าใจว่านี่คือภาษีล่วงหน้า ที่สามารถนำไปหักลดหย่อนหรือขอคืนได้ในตอนที่ยื่นภาษีเงินได้นั่นเองค่ะ
